انسولین هورمونی است که توسط پانکراس ترشح می‌شود و قند خون را با انتقال گلوکز به سلول‌ها کنترل می‌کند.

انسولین در دیابت نوع ۱ همیشه لازم است. در دیابت نوع ۲ زمانی تجویز می‌شود که داروهای خوراکی کافی نباشند یا شرایط خاص مانند بارداری و بیماری‌های شدید ایجاد شود.

انسولین‌ها به دسته‌های سریع‌الاثر، کوتاه‌اثر، متوسط‌الاثر و طولانی‌اثر تقسیم می‌شوند که هرکدام مدت اثر متفاوتی دارند.

با تکنیک صحیح تزریق، استفاده از سرنگ یا قلم انسولین نازک و تغییر محل تزریق، درد به حداقل می‌رسد.

بسته به نوع انسولین (سریع‌الاثر، متوسط، یا طولانی‌اثر) زمان تزریق متفاوت است و باید دقیقاً طبق دستور پزشک انجام شود.

با استفاده از کیف خنک‌ نگهدارنده و یخ خشک (ژل پک)، در دمای مناسب حفظ کنید و هرگز در چمدان چک‌شده قرار ندهید.

حداکثر دو برابر میزان لازم دارو همراه داشته باشید تا در صورت تاخیر یا گم‌شدن مشکلی پیش نیاید.

میان‌وعده سالم همراه داشته باشید، آب کافی بنوشید و در صورت تغییر منطقه زمانی، زمان‌بندی دارو را با پزشک تنظیم کنید.

حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط در هفته همراه با ۲–۳ جلسه تمرین مقاومتی.

بله؛ پیاده‌روی تند روزانه باعث افزایش حساسیت به انسولین و کاهش قند خون می‌شود.

ورزش‌های هوازی سبک، پیاده‌روی، شنا، یوگا و تمرینات مقاومتی با شدت کنترل‌شده برای شروع مناسب هستند.

خیر، بیماران دیابتی نوع ۱ که نیاز به انسولین دارند، در معرض خطر هیپوگلیسمی شدید هستند و نباید روزه بگیرند.

اگر قند خون پایین‌تر از 70 mg/dl یا بالاتر از 300 mg/dl باشد، یا علائم جدی مانند تغییرات هوشیاری باشد، باید روزه فوراً شکسته شود.

خیر، اندازه‌گیری قند خون حتی در هنگام روزه‌داری مجاز است و روزه را باطل نمی‌کند.

گره یا ندول تیروئید نوعی برجستگی است که اکثرا از خود نسج تیروئید منشا می گیرد و در داخل یا بر سطح آن رشد می کند . در اکثر موارد غده تیروئید دارای عملکرد طبیعی است. گره های تیروئید شایع هستند. اغلب افراد از وجود گره در تیروئید خود بی اطلاع هستند و در اکثر موارد این گره ها بطور اتفاقی توسط پزشک بهنگام معاینه بیمار و گاها نیز توسط خود بیمار یا اطرافیان کشف می شوند. گره تیروئید ممکن است منفرد بوده ویا قسمتی از یک گواتر چند گره ای باشد. گره های تیروئید معمولا تجمعی از سلول های تیروئید بوده و اصطلاحا توپر هستند اما ممکن است حفره ای پر از مایع باشد که کیست تیروئید نامیده می شود.

پركاري تيروئيد حالتي است كه باعث مي‌شود مقدار زياد هورمون به بافت‌هاي بدن برسد. اگرچه علل متفاوتي براي پركاري تيروئيد وجود دارد اما علائم و نشانه‌هاي آن مشابه است. به علت افزايش سوخت و ساز بدن بيماران نسبت به اطرافيان احساس گرماي بيشتري مي‌كنند, اغلب با وجود مصرف غذاي زياد كاهش وزن دارند.

بله، قرص لووتیروکسین باید صبح ناشتا و با یک لیوان آب مصرف شود و تا ۳۰-۶۰ دقیقه بعد از آن چیزی نخورید.

مصرف متعادل مواد غذایی حاوی ید، سلنیوم و روی به بهبود عملکرد تیروئید کمک می‌کند. همچنین از مصرف بیش از حد سویا و کلم خام خودداری کنید.

بیشتر موارد نیاز به درمان مادام‌العمر با لووتیروکسین دارند، اما با تنظیم دارو علائم کاملاً کنترل می‌شود.

تفسیر آزمایش TSH بالا معمولا نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید است و باید همراه با Free T4 بررسی شود.

تفسیر آزمایش TSH پایین می‌تواند نشانه پرکاری تیروئید باشد. در این شرایط Free T3 و Free T4 هم بررسی می‌شوند.

بسته به نوع آزمایشگاه و تعداد آزمایش‌ها، هزینه متفاوت است. معمولا شامل TSH، T4، T3 و آنتی‌بادی‌ها می‌شود.

سطح هورمون‌های تیروئید بر سلامت مادر و رشد جنین تاثیر مستقیم دارد. بنابراین توصیه می‌شود در دوران بارداری آزمایش تیروئید انجام شود.

هر زمان از روز می‌توان آزمایش تیروئید داد. اما باید توجه داشت که داروهای تیروئید یا مکمل‌ها قبل از آزمایش مصرف نشوند.

به‌دلیل افزایش نیاز هورمونی و حجم خون، معمولاً با تشخیص بارداری دوز لووتیروکسین حدود ۲۰–۵۰٪ افزایش داده می‌شود.

نیاز به ید در بارداری حدود ۲۵۰ میکروگرم در روز است؛ معمولاً از طریق مولتی‌ویتامین پریناتال تأمین می‌شود.

TSH باید در سه‌ماهه اول <2.5 mIU/L و در ادامه بارداری <3.0 حفظ شود، با کنترل هر ۴–۶ هفته.

خیر. درمان اصلی کم‌کاری تیروئید مصرف داروی لووتیروکسین است. اما تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود علائم و کیفیت زندگی کمک کند.

ماهی‌های دریایی، تخم‌مرغ، آجیل برزیلی، حبوبات، میوه‌ها، سبزیجات پخته و غلات کامل از جمله مواد غذایی مفید برای بیماران کم‌کاری تیروئید هستند.

سویا و محصولات آن، کلم و بروکلی خام، فست‌فود، غذاهای چرب و شیرینی‌جات باید محدود شوند. همچنین نباید بلافاصله بعد از مصرف دارو چای یا قهوه نوشید.

خیر. قهوه و چای می‌توانند جذب لووتیروکسین را کاهش دهند. بهتر است دارو ناشتا مصرف شود و حداقل ۳۰ دقیقه بعد از آن چای یا قهوه نوشیده شود.

در بیشتر بیماران نیازی به مکمل ید نیست و حتی ممکن است مضر باشد. مصرف ید باید طبق نظر پزشک متخصص انجام شود.

اگر درمان نشود بله؛ ممکن است باعث سقط جنین، زایمان زودرس یا مشکلات رشد جنین شود. با درمان صحیح خطری مادر و جنین را تهدید نمی‌کند.

بله. لووتیروکسین برای کم‌کاری بی‌خطر است و باید طبق نظر پزشک مصرف شود. داروهای ضدتیروئید در پرکاری نیز با احتیاط و دوز کنترل‌شده تجویز می‌شوند.

در صورت سابقه بیماری تیروئید یا تشخیص مشکل، هر ۶ تا ۸ هفته یکبار باید آزمایش TSH و Free T4 انجام شود.

بله. رژیم غذایی سالم (پروتئین، سبزیجات پخته، غلات کامل) می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. اما جایگزین دارو نیست.

در بعضی موارد بله. اختلالات تیروئید می‌توانند باعث کاهش یا افزایش شیر شوند، اما معمولاً با درمان صحیح مشکل برطرف می‌شود.

بله، بیشتر بیماران باید به طور مادام‌العمر لووتیروکسین مصرف کنند تا سطح هورمون‌های تیروئید متعادل بماند.

اغلب بیماران بعد از ۲ تا ۳ هفته می‌توانند به فعالیت‌های روزمره برگردند، اما ورزش سنگین باید با تأیید پزشک شروع شود.

بله، تغییر صدا یا گرفتگی ممکن است رخ دهد ولی معمولاً طی چند هفته تا چند ماه بهبود می‌یابد.

غذاهای نرم و سبک مانند سوپ، ماهی بخارپز، سبزیجات پخته و میوه‌ها توصیه می‌شود. غذاهای پرچرب و کافئین زیاد باید محدود شوند.

اولین ویزیت معمولاً یک هفته بعد از عمل است. سپس بر اساس آزمایش‌ها و شرایط بیمار، مراجعات منظم (هر چند هفته یا ماه) نیاز خواهد بود.

پوکی استخوان یا استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است و زمانی بروز می کند که تشکیل استخوان جدید قادر به ترمیم استخوان های تخریب شده نباشد. ابتلا به پوکی استخوان تا حدودی وابسته به مقدار توده و تراکم استخوانی است که در دوران جوانی بدست می آید. بدست آوردن حداکثر توده و تراکم استخوانی بنوعی وراثتی است و همچنین به نژاد فرد بستگی دارد. در پوکی استخوان با کاهش کمیت و تغییر در کیفیت ساختاراستخوان ها، استحکام استخوان ها کاهش پیدا می کندو خاصیت شکنندگی استخوان افزایش می یابد و از اینرو شکستگی استخوان مهمترین تظاهر بالینی استئوپروز است.

خیر، اما با دارو، تغذیه مناسب و ورزش می‌توان روند پیشرفت آن را کند و خطر شکستگی را کاهش داد.

معمولاً نیازی به ناشتا بودن نیست، اما باید از مصرف مکمل کلسیم ۲۴ ساعت قبل از تست خودداری کنید.

مواد غذایی غنی از کلسیم مانند لبنیات کم‌چرب، سبزیجات برگ‌سبز، ماهی ساردین با استخوان و مغزها به سلامت استخوان کمک می‌کنند.

ویتامین D جذب کلسیم را افزایش می‌دهد؛ منابع آن شامل نور خورشید، ماهی چرب، لبنیات غنی‌شده و زرده تخم‌مرغ هستند.

مصرف زیاد نوشیدنی گازدار، نمک، کافئین، الکل و کشیدن سیگار می‌تواند تراکم استخوان را کاهش دهد.

تیرزپتاید (مانجارو / زپ‌باند) در مطالعات جدید بیشترین کاهش وزن را نشان داده است، اما انتخاب دارو به شرایط فردی و نظر پزشک فوق تخصص غدد بستگی دارد.

خیر. مصرف این داروها باید فقط تحت نظر پزشک فوق تخصص غدد انجام شود تا عوارض احتمالی کنترل شوند.

افراد با سابقه سرطان تیروئید، پانکراتیت، بیماری‌های شدید گوارشی یا حساسیت به داروها نباید این داروها را مصرف کنند.

سمگلوتاید تزریق هفتگی دارد و معمولاً کاهش وزن بیشتری ایجاد می‌کند، در حالی که لیراگلوتاید روزانه تزریق می‌شود.

اوزمپیک معمولاً برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ که کنترل قند خون با رژیم غذایی و ورزش کافی نبوده، توصیه می‌شود. همچنین ممکن است در بیماران دارای اضافه وزن یا چاقی تجویز گردد.

عوارض شایع شامل تهوع، استفراغ، اسهال، کاهش اشتها و گاهی یبوست است. این عوارض معمولاً خفیف بوده و پس از مدتی کاهش می‌یابند.

اوزمپیک به صورت تزریق زیرجلدی (معمولاً در ران، بازو یا شکم) یک بار در هفته مصرف می‌شود. رعایت دستور پزشک فوق تخصص غدد در انتخاب دوز و نحوه تزریق ضروری است.

ویکتوزا برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ که کنترل قند خون با رژیم و ورزش کافی نبوده مناسب است. همچنین می‌تواند در افراد دارای اضافه وزن کمک‌کننده باشد.

عوارض شایع شامل تهوع، اسهال، یبوست، کاهش اشتها و درد محل تزریق است. برخی عوارض نادر مانند پانکراتیت نیز ممکن است رخ دهد.

ویکتوزا به صورت تزریق زیرجلدی روزانه (در بازو، ران یا شکم) استفاده می‌شود. دوز باید طبق دستور پزشک فوق تخصص غدد تنظیم گردد.

Wegovy (سماگلوتاید) یک داروی تزریقی است که برای کاهش وزن در افراد مبتلا به چاقی یا اضافه وزن همراه با مشکلات سلامتی مانند دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا تجویز می‌شود.

Wegovy با تقلید از هورمون GLP-1 باعث کاهش اشتها، افزایش احساس سیری و تنظیم قند خون می‌شود.

عوارض شایع شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست است. در موارد نادر پانکراتیت یا مشکلات کیسه صفرا گزارش شده است.

افراد با سابقه سرطان تیروئید مدولاری، سندرم MEN2 یا حساسیت به سماگلوتاید نباید از Wegovy استفاده کنند.

Wegovy به صورت تزریق زیرجلدی یک بار در هفته (معمولاً در شکم، ران یا بازو) مصرف می‌شود. دوز باید طبق نظر پزشک فوق تخصص غدد تنظیم گردد.

مونجارو (Mounjaro) یا تیرزپتاید داروی تزریقی جدیدی است که برای درمان دیابت نوع ۲ و کمک به کاهش وزن تجویز می‌شود.

کنترل بهتر قند خون، کاهش وزن قابل توجه، بهبود فشار خون و چربی خون، و کاهش اشتها از مزایای مصرف مونجارو هستند.

شایع‌ترین عوارض شامل تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست و درد شکمی است. در موارد نادر پانکراتیت و مشکلات کیسه صفرا گزارش شده است.

افراد باردار یا شیرده، کسانی که سابقه پانکراتیت دارند و یا داروهای مشابه مصرف می‌کنند نباید از مونجارو استفاده کنند مگر با نظر پزشک فوق تخصص غدد.

ساکسندا (Liraglutide) یک داروی تزریقی برای کاهش وزن است که با تقلید از هورمون GLP-1 اشتها را کاهش داده و احساس سیری ایجاد می‌کند.

افراد با BMI بالای ۳۰ یا افراد دارای اضافه وزن (BMI بالای ۲۷) همراه با مشکلاتی مثل دیابت، فشار خون بالا یا کلسترول بالا می‌توانند از ساکسندا استفاده کنند.

عوارض شایع شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست است. در موارد نادر التهاب پانکراس یا مشکلات کیسه صفرا ممکن است ایجاد شود.

ساکسندا به صورت تزریق زیرجلدی یک بار در روز (معمولاً در بازو، شکم یا ران) تزریق می‌شود. دوز باید طبق دستور پزشک فوق تخصص غدد به تدریج افزایش یابد.

ماسیزا (Maciza) یک داروی تزریقی از خانواده آگونیست‌های GLP-1 است که برای کنترل دیابت نوع ۲ و کمک به کاهش وزن استفاده می‌شود.

کنترل قند خون، کاهش وزن، بهبود فشار خون و کاهش اشتها از مهم‌ترین مزایای مصرف Maciza هستند.

عوارض شایع شامل تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست و درد شکمی است. در موارد نادر پانکراتیت یا مشکلات کیسه صفرا گزارش شده است.

افراد باردار یا شیرده و کسانی که سابقه پانکراتیت دارند یا داروهای مشابه مصرف می‌کنند نباید از Maciza استفاده کنند مگر با نظر پزشک فوق تخصص غدد.

خیر. زپباند باید تنها با نظر پزشک تجویز شود و برای همه افراد مناسب نیست. شرایط سلامتی و بیماری‌های زمینه‌ای باید بررسی شود.

معمولاً کاهش اشتها در چند هفته اول مشخص می‌شود. با این حال، کاهش وزن پایدار نیازمند مصرف طولانی‌تر و رعایت رژیم غذایی و ورزش است.

خیر. زپباند تنها یک ابزار کمکی در مدیریت وزن است و جایگزین رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی نمی‌شود.

شایع‌ترین عوارض شامل تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست هستند. در موارد نادر ممکن است التهاب پانکراس نیز رخ دهد.

دلایل متعددی مانند مشکلات هورمونی، مقاومت به انسولین، متابولیسم پایین، استرس یا مصرف برخی داروها می‌توانند مانع کاهش وزن شوند.

بله. کم‌کاری تیروئید باعث کاهش متابولیسم می‌شود و حتی با رژیم و ورزش نیز روند کاهش وزن دشوار خواهد بود.

کورتیکواستروئیدها، برخی داروهای ضدافسردگی و داروهای دیابت می‌توانند باعث افزایش وزن یا دشواری در کاهش آن شوند.

پرکاری غدد فوق کلیوی می‌تواند باعث افزایش فشار خون، قند خون، تجمع چربی، ریزش مو در خانم‌ها، اضطراب و بی‌خوابی شود.

تشخیص از طریق آزمایش خون و ادرار، بررسی سطح هورمون‌ها و تصویربرداری با MRI یا سی‌تی اسکن انجام می‌شود.

درمان بسته به علت بیماری شامل داروهای تنظیم‌کننده هورمون، جراحی تومور و تغییر سبک زندگی است.

HRT اغلب برای زنانی که کمتر از ۶۰ سال سن دارند یا کمتر از ۱۰ سال از یائسگی آن‌ها گذشته، خطر کمتری دارد؛ اما تصمیم باید شخصی‌سازی شود.

ورزش منظم، تنظیم وزن، اجتناب از غذاهای تحریک‌کننده، استفاده از لباس‌های لایه‌ای و تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند موثر باشند.

در صورت ممنوعیت HRT، داروهای غیرهورمونی مانند SSRI/SNRI، گاباپنتین، یا درمان رفتاری–شناختی می‌توانند علائم را کاهش دهند.

خواب کافی به ترشح مناسب هورمون رشد، کاهش کورتیزول و حفظ حساسیت به انسولین کمک می‌کند، در حالی که کم‌خوابی تعادل هورمونی را برهم می‌زند.

استرس مزمن موجب افزایش طولانی‌مدت کورتیزول شده و عملکرد هورمون‌های تیروئیدی، رشد و باروری را مختل می‌کند.

برنامه خواب منظم، کاهش نور صفحه‌نمایش قبل از خواب، ورزش سبک، مدیتیشن و کاهش کافئین از موثرترین راه‌ها هستند.

بسته به نوع بیماری و وضعیت کنترل آن، معمولاً هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار.

بله، به شرطی که آزمایش‌ها و مدارک پزشکی به روز باشند. برای ویزیت آنلاین به سایت دکترتو مراجعه فرمایید یا اینجا رو کلیک کنید

فوق تخصص غدد و متابولیسم پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماری‌های هورمونی و متابولیکی مانند دیابت، مشکلات تیروئید، پوکی استخوان و اختلالات هورمونی تخصص دارد.

دیابت و قند خون، اختلالات تیروئید، پوکی استخوان، چاقی، اختلالات هورمونی زنان و مردان، مشکلات غده هیپوفیز و فوق کلیه، از جمله بیماری‌هایی هستند که فوق تخصص غدد به درمان آن‌ها می‌پردازد.

اگر علائمی مانند تغییرات وزن بدون دلیل، خستگی مداوم، تغییرات خلقی، ریزش مو، نامنظمی قاعدگی یا علائم مشکوک به بیماری‌های هورمونی دارید، مراجعه به فوق تخصص غدد ضروری است.

متخصص داخلی بیماری‌های عمومی داخلی را درمان می‌کند؛ اما فوق تخصص غدد بعد از گذراندن دوره تخصص داخلی، آموزش پیشرفته در زمینه اختلالات هورمونی و متابولیک دیده و توانایی بیشتری در مدیریت بیماری‌های پیچیده غدد دارد.

برای درمان دیابت در تهران، مراجعه به فوق تخصص غدد دیابت ضروری است. دکتر نسرین عسگری با تجربه و روش‌های نوین درمانی، خدمات فوق تخصصی غدد دیابت در تهران را ارائه می‌دهد.