سندرم کوشینگ چیست؟
سندرم کوشینگ یکی از بیماری های نادر غده فوق کلیوی است که در اثر افزایش بیش از حد هورمون کورتیزول در بدن به وجود می آید. این افزایش ممکن است به علت تولید زیاد کورتیزول توسط غدد آدرنال یا مصرف طولانی مدت داروهای کورتونی باشد.
کورتیزول هورمونی حیاتی برای تنظیم متابولیسم، پاسخ بدن به استرس و کنترل قند خون است. اما افزایش بیش از حد آن می تواند به مشکلات متعددی منجر شود.
علائم سندرم کوشینگ
علائم این بیماری معمولاً به تدریج ظاهر می شوند و ممکن است در ابتدا با چاقی ساده یا استرس اشتباه گرفته شوند. شایع ترین علائم عبارتند از:
| علائم جسمی | علائم عمومی و روحی |
| چاقی تنه ای با اندام لاغر | خستگی مزمن |
| صورت گرد و پف دار (صورت ماه گونه) | اضطراب یا افسردگی |
| خطوط بنفش روی شکم یا ران ها | اختلال خواب |
| افزایش فشار خون | نوسانات خلقی |
| پوکی استخوان | ضعف عضلانی و کاهش توده عضلانی |
علل بروز سندرم کوشینگ
| علت | توضیح |
| تومورهای آدرنال | افزایش تولید کورتیزول به طور مستقل از ACTH |
| تومور هیپوفیز (کوشینگ بیماری) | افزایش ترشح ACTH و تحریک آدرنال |
| تومورهای خارج از هیپوفیز (اکتوپیک) | ترشح نابجای ACTH از بافت های دیگر |
| مصرف طولانی مدت کورتون | شایع ترین علت در بیماران غیرتوموری |
تشخیص سندرم کوشینگ
فوق تخصص غدد برای تشخیص دقیق از مجموعه ای از آزمایش های تخصصی هورمونی استفاده می کند، مانند:
-
اندازه گیری کورتیزول در ادرار 24 ساعته
-
تست دگزامتازون (مهار کورتیزول)
-
اندازه گیری ACTH خون
-
تصویربرداری از آدرنال و هیپوفیز (MRI یا CT)
درمان سندرم کوشینگ
درمان بسته به علت اصلی افزایش کورتیزول متفاوت است:
| نوع درمان | توضیحات |
| درمان دارویی | کاهش تولید کورتیزول (مثل کتوکونازول یا متیراپون) |
| جراحی | برداشتن تومور آدرنال یا هیپوفیز در موارد توموری |
| قطع یا کاهش دوز داروهای کورتونی | در موارد ناشی از مصرف طولانی مدت کورتون |
| پیگیری و درمان حمایتی | کنترل فشار خون، قند و پوکی استخوان |
توصیه های مهم برای بیماران مبتلا به سندرم کوشینگ
-
از قطع ناگهانی داروهای کورتونی خودداری کنید.
-
تغذیه کم نمک و کم چرب را رعایت کنید.
-
به طور منظم تحت نظر فوق تخصص غدد باشید.
-
مراقب تغییرات وزن، فشار خون و خلق و خو باشید.
