اختلال نعوظ و نقش هورمون ها | علل هورمونی، تشخیص و درمان

اختلال نعوظ و نقش هورمون ها در عملکرد جنسی مردان

اختلال نعوظ (Erectile Dysfunction) یکی از مشکلات شایع در مردان است که می تواند زندگی جنسی، اعتماد به نفس و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از افراد تصور می کنند این مشکل تنها منشأ روانی یا عروقی دارد، اما اختلالات هورمونی نیز نقش مهمی در ایجاد اختلال نعوظ دارند و در بسیاری از بیماران علت اصلی مشکل، عدم تعادل هورمون هاست.

فوق تخصص غدد بزرگسالان می تواند با بررسی دقیق هورمون ها، علت اختلال را شناسایی و درمان مناسب را آغاز کند.

نقش هورمون ها در فرایند نعوظ

فرایند نعوظ یک مکانیسم پیچیده بین مغز، عروق، اعصاب و هورمون ها است. اگر هر کدام از هورمون های کلیدی دچار اختلال شوند، عملکرد نعوظ نیز مختل می شود.

مهم ترین هورمون های مؤثر عبارت اند از:

1. تستسترون

  • مهم ترین هورمون مردانه

  • بر میل جنسی، انرژی، خلق و توان عضلانی اثر دارد

  • کاهش تستسترون باعث اختلال نعوظ، کاهش میل جنسی و خستگی می شود

2. پرولاکتین

  • افزایش پرولاکتین (Hyperprolactinemia)

  • سبب کاهش تستسترون و کاهش میل جنسی

  • یکی از علل مهم اختلال نعوظ با منشأ غددی

3. هورمون های تیروئید

  • تیروئید کم کار → کاهش میل جنسی، افسردگی، اختلال نعوظ

  • تیروئید پرکار → اضطراب، خستگی و اختلال نعوظ
    در هر دو حالت، درمان مشکل تیروئید باعث بهبود نعوظ می شود.

4. هورمون های هیپوفیز (LH و FSH)

این هورمون ها سیگنال تولید تستسترون را صادر می کنند.
اختلال هیپوفیز (مثلاً پرولاکتینوما) می تواند موجب تستسترون پایین و اختلال نعوظ شود.

علائم اختلال نعوظ با منشأ هورمونی

  • کاهش میل جنسی

  • خستگی مداوم

  • کاهش توده عضلانی

  • اختلال در نعوظ پایدار

  • سرد شدن دست ها و پاها

  • افسردگی یا بی حوصلگی

  • کاهش کیفیت خواب

وجود این علائم در کنار اختلال نعوظ احتمال هورمونی بودن مشکل را افزایش می دهد.

دلایل هورمونی ایجاد اختلال نعوظ

جدول زیر مروری بر مهم ترین علل هورمونی و اثر آنها دارد:

جدول 1 — علت های هورمونی اختلال نعوظ

علت هورمونی توضیح اثر بر نعوظ
تستسترون پایین شایع ترین علت هورمونی کاهش میل و ضعف نعوظ
پرولاکتین بالا ناشی از تومور هیپوفیز یا داروها کاهش تستسترون و میل جنسی
تیروئید کم کار اختلال متابولیسم و خلق اختلال در نعوظ و میل
تیروئید پرکار اضطراب، لاغری، ضربان بالا ناپایداری نعوظ
اختلال هیپوفیز کاهش LH/FSH کاهش تولید تستسترون
چاقی شدید افزایش آروماتاز و کاهش تستسترون اختلال نعوظ

چگونه فوق تخصص غدد اختلال نعوظ هورمونی را تشخیص می دهد؟

فوق تخصص غدد با بررسی جامع، علت مشکل را مشخص می کند:

آزمایش های ضروری

  • تستسترون صبحگاهی

  • LH و FSH

  • پرولاکتین

  • TSH، T3 و T4

  • قند خون و HbA1c

  • پروفایل چربی

در صورت شک به تومور هیپوفیز

MRI مغز تجویز می شود.

درمان اختلال نعوظ با رویکرد هورمونی

نوع درمان بسته به علت مشکل انتخاب می شود:

1. درمان کمبود تستسترون

  • تستسترون تزریقی یا ژل

  • کنترل دوره ای سطح تستسترون

  • بررسی پروستات و هموگلوبین

2. درمان پرولاکتین بالا

  • کابورگولین

  • درمان تومور هیپوفیز در صورت نیاز

3. درمان مشکلات تیروئید

  • لووتیروکسین برای تیروئید کم کار

  • درمان ضدتیروئید برای پرکاری تیروئید

4. کنترل دیابت و چاقی

بهبود این موارد نقش مهمی در کیفیت نعوظ دارد.

جدول 2 — درمان های هورمونی و اثر آنها

علت درمان نتیجه
تستسترون پایین هورمون درمانی افزایش میل جنسی و بهبود نعوظ
پرولاکتین بالا داروهای مهارکننده پرولاکتین تنظیم تستسترون
تیروئید کم کار لووتیروکسین افزایش انرژی و بهبود نعوظ
تیروئید پرکار داروهای ضدتیروئید کاهش اضطراب و بهبود نعوظ
اختلال هیپوفیز درمان علت زمینه ای تنظیم تستسترون

چه زمانی باید به فوق تخصص غدد مراجعه کرد؟

در این شرایط مراجعه ضروری است:

  • اختلال نعوظ همراه با کاهش میل جنسی

  • وجود خستگی، افسردگی یا کاهش انرژی

  • سابقه پرولاکتین بالا

  • علائم تیروئید کم کار/پرکار

  • چاقی شدید یا دیابت

  • اختلال نعوظ مقاوم به درمان های معمول

جمع بندی

اختلال نعوظ همیشه مشکل روانی یا عروقی نیست؛ در بسیاری از موارد، عدم تعادل هورمون ها علت اصلی است.
فوق تخصص غدد با بررسی دقیق هورمونی می تواند علت را مشخص کرده و درمان هدفمند ارائه دهد.