پرکاری غده پاراتیروئید
پرکاری غده پاراتیروئید (Hyperparathyroidism) یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک در میان بیماری های غدد درون ریز است که باعث افزایش غیرطبیعی سطح هورمون پاراتیروئید (PTH) می شود. این افزایش منجر به بالا رفتن سطح کلسیم خون (هایپرکلسمی) و بروز علائم متعددی در استخوان، کلیه و عضلات می شود.
انواع پرکاری غده پاراتیروئید
| نوع پرکاری | علت اصلی | ویژگی ها | درمان معمول |
| اولیه (Primary) | آدنوم (تومور خوش خیم) یا هیپرپلازی | افزایش PTH با کلسیم بالا | جراحی پاراتیروئید |
| ثانویه (Secondary) | نارسایی کلیه یا کمبود ویتامین D | PTH بالا با کلسیم طبیعی یا پایین | درمان علت زمینه ای |
| ثالثیه (Tertiary) | پس از نارسایی کلیه مزمن طولانی | PTH بالا با کلسیم بالا | گاهی جراحی لازم است |
علائم پرکاری غده پاراتیروئید
خستگی مزمن و ضعف عضلانی
درد و پوکی استخوان
سنگ کلیه و افزایش ادرار
تهوع، یبوست و کاهش اشتها
افسردگی، گیجی یا کاهش تمرکز
افزایش تشنگی و بی خوابی
🧩 نکته: برخی بیماران هیچ علامتی ندارند و بیماری فقط در آزمایش های خون کشف می شود.
روش های تشخیص پرکاری پاراتیروئید
آزمایش خون: بررسی سطح PTH، کلسیم، فسفر و ویتامین D
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته: برای اندازه گیری دفع کلسیم
سونوگرافی گردن یا اسکن Sestamibi: جهت تعیین محل غده درگیر
MRI یا CT Scan: در موارد مشکوک یا پیچیده
تست ژنتیک: در صورت سابقه خانوادگی یا بیماری های ارثی
روش های درمان پرکاری پاراتیروئید
۱. درمان دارویی
در بیماران خفیف:
داروهای کلسیمیمتیک (مثل سیناکلست) برای کاهش ترشح PTH
بیس فسفونات ها برای تقویت استخوان ها
نظارت منظم بر کلسیم، فسفر و عملکرد کلیه ها
۲. درمان جراحی (پاراتیروئیدکتومی)
در بیماران با علائم یا افزایش قابل توجه کلسیم:
جراحی غده ی درگیر توسط جراح متخصص غدد یا ENT
در بسیاری از موارد باعث بهبود کامل علائم و متابولیسم بدن می شود
توصیه های تغذیه ای و سبک زندگی
| بایدها | نبایدها |
| مصرف مایعات زیاد برای جلوگیری از سنگ کلیه | مصرف زیاد مکمل های کلسیم بدون تجویز پزشک |
| رژیم متعادل شامل میوه، سبزی و پروتئین بدون چربی | مصرف نمک زیاد (افزایش کلسیم ادرار) |
| فعالیت بدنی منظم | بی تحرکی و کم آبی بدن |
