2. نارسایی زودرس تخمدان (POI یا POF)

• کاهش عملکرد تخمدان قبل از سن ۴۰ سالگی
• علائم :
  • قطع یا بی‌نظمی قاعدگی
  • علائم یائسگی زودرس (گرگرفتگی، خشکی واژن)
  • کاهش باروری

3. یائسگی (طبیعی یا زودرس)

• کاهش تدریجی تولید هورمون استروژن
• علائم :
  • گرگرفتگی
  • اختلالات خواب
  • تغییرات خلقی
  • پوکی استخوان

4. کیست‌های تخمدان

• بیشتر خوش‌خیم هستند
• برخی هورمون‌ سازند و در صورت رشد زیاد یا پارگی، مشکل‌ساز می‌شوند

تومورها یا توده‌های هورمون‌ساز تخمدان

• ممکن است باعث افزایش غیرطبیعی هورمون‌هایی مانند تستسترون شوند

فوق تخصص غدد (اندوکرینولوژیست) چه اقداماتی انجام می‌دهد؟

تشخیص

• مصاحبه بالینی دقیق
• آزمایش‌های خونی هورمونی : FSH، LH، استرادیول، آندروژن‌ها، AMH و…
• سونوگرافی تخمدان‌ها (با همکاری متخصص زنان)

درمان

• داروهای تنظیم‌کننده هورمون‌ها (مثل قرص‌های ضدبارداری یا داروهای کاهش آندروژن)
• درمان ناباروری در همکاری با متخصصین زنان/IVF
• هورمون‌تراپی در یائسگی یا نارسایی تخمدان
• درمان مشکلات متابولیکی در PCOS : مانند دیابت، چاقی

پیگیری بلندمدت

• ارزیابی ریسک‌های درازمدت مانند :
  • دیابت نوع ۲
  • فشار خون
  • چربی خون بالا
  • پوکی استخوان

کارهایی که فوق تخصص غدد برای مدیریت یائسگی انجام می‌دهد :

اقدام	توضیح
بررسی وضعیت هورمونی	اندازه‌گیری FSH، LH، استروژن، AMH و...
ارزیابی خطرات فردی	سابقه خانوادگی سرطان، پوکی استخوان، بیماری قلبی
درمان جایگزینی هورمونی (HRT)	اگر مناسب باشد، برای کنترل علائم و محافظت از استخوان
تجویز داروهای غیرهورمونی	برای زنانی که HRT نمی‌توانند بگیرند
پایش تراکم استخوان و چربی خون	برای پیشگیری از عوارض بلندمدت

در چه شرایطی مراجعه به فوق تخصص غدد توصیه می‌شود؟

• قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی
• ناباروری با علائم هورمونی
• علائم مردانه‌شدن (موی زائد، آکنه شدید، صدای خشن)
• یائسگی زودرس
• چاقی با علائم هورمونی
• پوکی استخوان در زنان جوان