کودکان و نوجوانان

2. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید

• بیماری هاشیموتو یا گریوز در نوجوانی شروع می‌شود.
• درمان با لووتیروکسین یا داروهای ضدتیروئید باید ادامه یابد.

3. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

• ممکن است در اواخر نوجوانی تشخیص داده شود.
• اختلال در تخمک‌گذاری، آکنه، پرمویی، اضافه‌وزن، اختلالات قاعدگی.
• نیاز به پیگیری بلندمدت با متخصص غدد و همکاری با زنان.

4. اختلالات رشد (قد کوتاه یا بلند)

• افرادی که در کودکی هورمون رشد دریافت کرده‌اند.
• پس از پایان بلوغ، ارزیابی نهایی برای توقف یا ادامه درمان، نیاز به پزشک بزرگسال دارد.

5. بلوغ زودرس یا تأخیری

• اگر هنوز در 16–18 سالگی درمان ادامه دارد یا مشکل به‌طور کامل بررسی نشده، باید به متخصص بزرگسالان ارجاع شود.

6. نارسایی غدد جنسی (هیپوگنادیسم)

• مانند سندرم کالمن، کلاین‌فلتر، ترنر.
• نیاز به درمان جایگزین هورمونی در بزرگسالی (مثلاً تستسترون یا استروژن/پروژسترون).

7. هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH)

• بیماری مادرزادی که نیاز به کورتیکواستروئید دارد.
• پیگیری در نوجوانی باید به پزشک بزرگسال منتقل شود.

8. اختلالات متابولیک یا ژنتیکی با تأثیر بر غدد

• مانند مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک، یا بیماری‌های نادر مثل پرادِر-ویلی.

9. نوجوانان ترنس (transgender)

• افرادی که در دوران نوجوانی درمان تطابق جنسیتی را شروع کرده‌اند (مثلاً بلوک‌کننده‌های بلوغ یا هورمون‌های جنسی).
• پس از 18 سالگی تحت نظر فوق تخصص غدد بزرگسال ادامه می‌یابد.

چرا این گذار مهم است؟

• ریسک قطع درمان وجود دارد (مثلاً در دیابت یا تیروئید).
• نیاز به آموزش خودمدیریتی در بزرگسالی.
• باید یک ارتباط خوب با پزشک جدید برقرار شود تا پیگیری مداوم حفظ گردد.

اقدامات فوق تخصص غدد بزرگسالان در "مراحل گذار نوجوان به بزرگسالی"

1. ارزیابی مجدد وضعیت بالینی و هورمونی

• بررسی کامل پرونده پزشکی دوران کودکی
• انجام آزمایش‌های جدید بر اساس وضعیت فعلی بیمار (مثلاً قند خون، تیروئید، هورمون‌های جنسی، عملکرد آدرنال، IGF-1 و...)
• بررسی سن استخوانی در موارد خاص (اگر بیمار هنوز در حال رشد باشد)

2. تصمیم‌گیری برای ادامه، تغییر یا قطع درمان‌ها

بسته به نوع بیماری :

دیابت نوع 1

• تنظیم انسولین بر اساس نیاز بزرگسالی
• آموزش تکنولوژی‌های جدید (پمپ انسولین، سنسور قند)
• ارجاع به متخصص تغذیه و روانشناس در صورت نیاز

هیپوتیروئیدی / گریوز

• تنظیم دوز لووتیروکسین یا داروی ضدتیروئید با توجه به وزن و متابولیسم بالغ

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

• تصمیم‌گیری درباره درمان دارویی (قرص ضدبارداری، متفورمین، اسپیرونولاکتون)
• مشاوره درباره بارداری، تنظیم سیکل قاعدگی، وزن

بلوغ تأخیری / اختلالات جنسی

• آغاز یا ادامه درمان جایگزین با تستسترون / استروژن
• ارزیابی وضعیت باروری در آینده (در صورت نیاز، ارجاع برای حفظ اسپرم یا تخمک)

کمبود هورمون رشد در بزرگسالی (در موارد تأیید شده)

• بررسی نیاز به ادامه هورمون رشد
• انجام تست تحریک GH در صورت لزوم

بیماری‌های نادر (مثل CAH، ترنر، کالمن...)

• پیگیری دقیق دوز داروها (کورتون، هورمون جنسی و...)
• بررسی تراکم استخوان، فشار خون، متابولیسم

3. آموزش بیمار برای خودمدیریتی

• آموزش درباره بیماری، داروها، عوارض احتمالی
• آموزش پیگیری علائم هشدار
• تأکید بر پیگیری‌های منظم و خودمراقبتی (مثل تست‌های دوره‌ای، چک‌آپ‌ها)

4. بررسی عوارض درازمدت بیماری یا درمان

آزمایشات دوره‌ای برای ارزیابی :

• عملکرد کلیه‌ها، کبد، چشم‌ها (در دیابت)
• تراکم استخوان (در اختلالات هورمونی)
• لیپید، قند، فشار خون

5. پشتیبانی روانی و اجتماعی

• شناسایی اضطراب، افسردگی یا اختلال در پذیرش بیماری
• همکاری با روانشناس، مددکار یا گروه‌های حمایتی

6. انتقال نرم و بدون گسست درمانی از غدد اطفال

• ارتباط با پزشک قبلی (در صورت امکان)
• دریافت دقیق پرونده پزشکی
• جلوگیری از قطع دارو یا پیگیری‌های لازم