آزمایش های مهم تیروئید و تفسیر آنها برای بیماران

۱. آزمایش TSH چیست؟

• محدوده نرمال: 0.4 – 4.5 mIU/L

• TSH بالا: نشانه‌ی احتمالی کم‌کاری تیروئید (هاشیموتو)

• TSH پایین: نشانه‌ی احتمالی پرکاری تیروئید (گریوز)

۲. آزمایش Free T4

• محدوده نرمال: 0.8 – 1.8 ng/dL

• Free T4 بالا → پرکاری تیروئید

• Free T4 پایین → کم‌کاری تیروئید

۳. آزمایش Free T3

• محدوده نرمال: 2.3 – 4.2 pg/mL

• Free T3 بالا → پرکاری تیروئید

• Free T3 پایین → کم‌کاری یا تبدیل ناکافی T4 به T3

۴. آنتی‌بادی‌های تیروئید (Anti-TPO, Anti-Tg)

• مثبت بودن Anti-TPO و Anti-Tg معمولا نشان‌دهنده بیماری‌های خودایمنی مثل تیروئید هاشیموتو یا گریوز است.

جدول آزمایش‌های تیروئید و تفسیر ساده

نام آزمایش	محدوده نرمال تقریبی	بالا بودن چه معنایی دارد؟	پایین بودن چه معنایی دارد؟
TSH	0.4 – 4.5 mIU/L	کم‌کاری تیروئید	پرکاری تیروئید
Free T4	0.8 – 1.8 ng/dL	پرکاری تیروئید	کم‌کاری تیروئید
Free T3	2.3 – 4.2 pg/mL	پرکاری تیروئید	کم‌کاری تیروئید یا تبدیل ناکافی
Anti-TPO	منفی	بیماری خودایمنی (هاشیموتو)	طبیعی
Anti-Tg	منفی	بیماری گریوز یا پیگیری سرطان	طبیعی

چه زمانی باید آزمایش تیروئید بدهیم؟

• خستگی، خواب‌آلودگی یا بی‌حوصلگی

• تغییر ناگهانی وزن (چاقی یا لاغری بدون دلیل)

• ریزش مو یا خشکی پوست

• تپش قلب و اضطراب

• مشکلات قاعدگی یا ناباروری

• بارداری یا اقدام به بارداری

• سابقه خانوادگی بیماری تیروئید

آیا آزمایش تیروئید نیاز به ناشتا بودن دارد؟

خیر. بیشتر آزمایش‌های تیروئید نیازی به ناشتا بودن ندارند. تنها توصیه این است که داروی لووتیروکسین در روز آزمایش مصرف نشود. همچنین مصرف بیوتین (ویتامین B7) می‌تواند باعث خطای آزمایش شود، بهتر است ۲–۳ روز قبل قطع شود.

پرسش‌های پرتکرار (FAQ)

۱. آزمایش TSH بالا یعنی چه؟

تفسیر آزمایش TSH بالا معمولا نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید است و باید همراه با Free T4 بررسی شود.

۲. آزمایش TSH پایین یعنی چه؟

تفسیر آزمایش TSH پایین می‌تواند نشانه پرکاری تیروئید باشد. در این شرایط Free T3 و Free T4 هم بررسی می‌شوند.

۳. هزینه آزمایش تیروئید چقدر است؟

بسته به نوع آزمایشگاه و تعداد آزمایش‌ها، هزینه متفاوت است. معمولا شامل TSH، T4، T3 و آنتی‌بادی‌ها می‌شود.

۴. آزمایش تیروئید در بارداری چرا مهم است؟

سطح هورمون‌های تیروئید بر سلامت مادر و رشد جنین تاثیر مستقیم دارد. بنابراین توصیه می‌شود در دوران بارداری آزمایش تیروئید انجام شود.

۵. بهترین زمان آزمایش تیروئید چه موقع است؟

هر زمان از روز می‌توان آزمایش تیروئید داد. اما باید توجه داشت که داروهای تیروئید یا مکمل‌ها قبل از آزمایش مصرف نشوند.