تیروئید و بارداری
تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم و تعادل هورمونی دارد. در دوران بارداری، تغییرات هورمونی میتواند عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار دهد. کمکاری یا پرکاری تیروئید اگر کنترل نشود، ممکن است بر سلامت مادر و جنین اثر بگذارد.
تیروئید در دوران بارداری
کمکاری تیروئید
-
خستگی شدید و خواب‌آلودگی
-
افزایش وزن بیش از حد معمول
-
یبوست و خشکی پوست
-
در صورت درمان‌نشدن: احتمال سقط جنین، زایمان زودرس یا تأخیر رشد جنین
پرکاری تیروئید
-
کاهش وزن غیرمنتظره
-
تپش قلب و اضطراب
-
تعریق و گرگرفتگی
-
در صورت درمان‌نشدن: پره‌اکلامپسی، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد
علائم هشدار در بارداری
-
تپش قلب مداوم
-
خستگی شدید غیرمعمول
-
اختلال خواب
-
تغییر ناگهانی وزن
-
تورم گردن یا احساس فشار در ناحیه تیروئید
جدول مقایسه‌ای: کمکاری vs پرکاری تیروئید در بارداری
| ویژگی‌ها | کمکاری تیروئید در بارداری ✅ | پرکاری تیروئید در بارداری 🔥 |
| علائم شایع | خستگی شدید، افزایش وزن، یبوست، خشکی پوست | کاهش وزن، تپش قلب، اضطراب، تعریق |
| عوارض برای مادر | سقط جنین، پره‌اکلامپسی، زایمان زودرس | پره‌اکلامپسی، نارسایی قلبی، زایمان زودرس |
| عوارض برای جنین | تأخیر رشد، مشکلات شناختی، کم‌وزنی | کم‌وزنی، زایمان زودرس، پرکاری تیروئید نوزاد |
| تشخیص | آزمایش TSH و Free T4 | آزمایش TSH و Free T4 |
| درمان | لووتیروکسین با دوز تنظیم‌شده | داروهای ضدتیروئید (با احتیاط) |
| توصیه‌های تغذیه‌ای | پروتئین سالم، سبزیجات پخته، غلات کامل | تغذیه متعادل، اجتناب از محرک‌ها (کافئین زیاد) |
آزمایش‌ها و غربالگری
-
آزمایش TSH و Free T4 قبل و در طول بارداری
-
تکرار آزمایش‌ها هر ۶–۸ هفته در صورت مشکل تیروئید
درمان و مراقبت
-
داروهای تیروئید (مثل لووتیروکسین) در بارداری بیخطر هستند اما دوز باید تحت نظر متخصص تنظیم شود.
-
پرهیز از مصرف خودسرانه مکمل ید.
-
مصرف ید کافی (از طریق رژیم غذایی) طبق توصیه پزشک.
توصیه‌های تغذیه‌ای
-
مصرف پروتئین‌های سالم (ماهی، تخم‌مرغ، گوشت کم‌چرب)
-
میوه‌ها و سبزیجات متنوع
-
اجتناب از فست‌فود و غذاهای سرخ‌کردنی
-
محدودکردن مصرف کلم خام، سویا و بروکلی (به‌ویژه در کمکاری تیروئید)
